Polecamy artykuł w kwartalniku Narodowego Instytutu Dziedzictwa „Spotkania z zabytkami” poświęcony zagadnieniom omawianym na konferencji „Europejskie Dziedzictwo Węgla i Stali”.
Z tego artykułu dowiesz się:
- po co zachować jedną czynną kopalnię
- dlaczego Polska jest ciekawym obszarem dla miłośników zabytków poprzemysłowych
- jak pogodzić paliwa kopalne z ochroną klimatu
Organizatorami konferencji „Europejskie Dziedzictwo Węgla i Stali” była Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, Europa Nostra, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Polski Komitet Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska TICCIH oraz Working Industrial and Mobile Heritage Platform [WIMH], a honorowymi patronami Polska Prezydencja w Radzie UE, Ministerstwo Przemysłu oraz Marszałek Województwa Śląskiego. Konferencja odbyła się w kwietniu 2025 w Katowicach.





Pamięć węgla i stali – nasze dziedzictwo
„Unia Europejska wywodzi się w prostej linii od utworzonej w 1951 roku Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Węgiel był siłą napędową licznych gałęzi przemysłu, a europejska stal budowała świat. Dlatego nawet dziś, w okresie zielonej transformacji na kontynencie, warto zachować choć symboliczną część tego dziedzictwa – podkreślają organizatorzy konferencji „Europejskie Dziedzictwo Węgla i Stali”, zorganizowanej w kwietniu 2025 roku Katowicach.”
Węgiel i stal – surowce, które zbudowały fundament naszych regionów i stworzyły tożsamość ich mieszkańców. Kopalnie, huty, kolej i fabryki to świadectwa epoki, w której technologia łączyła się z ludzką kreatywnością. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, mająca siedzibę we Wrocławiu, od lat ratuje te miejsca przed zapomnieniem. Nasze muzealne placówki to nie tylko wystawy – to przestrzenie, gdzie przemysłowe historie można dotknąć, usłyszeć i poczuć.
Nasze obiekty:
Muzeum Kolejnictwa na Śląsku (Jaworzyna Śląska)
Parowozownia z XIX wieku pełna zabytkowych lokomotyw, w której tory znów ożywają – dzięki przejazdom historycznych pociągów oraz pokazom maszyn kolejowych.
Młyn Hilberta (Dzierżoniów)
Zachowany w całości, wielokondygnacyjny młyn z początku XX wieku, wraz z oryginalnym napędem pasowym – unikatowa lekcja historii przemysłu spożywczego.
Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia w Katowicach
Dawna walcownia metali nieżelaznych, zachowana z oryginalnym wyposażeniem, fascynująca przestrzeń techniczna – świadectwo rozwoju przemysłu hutniczego.
Muzeum Porcelany Śląskiej (Tułowice)
Odrestaurowany zakład Reinholda Schlegelmilcha, działający od 1886 do 2001, dziś muzeum prezentujące porcelanę Śląska – serwisy, figurki i wazy z porcelany art déco i secesyjnej. To miejsce, gdzie porcelana opowiada o historii rzemiosła, handlu i sztuki regionu.
Przemysłowe dziedzictwo – od pracy do kultury
Te zabytki to więcej niż zabudowania – to historie o ludziach: parowozach kolejarzy, młynarzach, hutnikach, mechanikach i ceramikach. To historie o ich wysiłku, pomysłach i życiu codziennym. Dzięki Fundacji te opowieści można dziś usłyszeć na miejscu, w warsztatach, podczas przejazdów i wydarzeń historycznych.
“Pamięć węgla i stali” to hasło, które rozumiemy jako zobowiązanie – lokalne miejsca zyskują globalny wymiar dzięki edukacji, rewitalizacji i wspólnym działaniom. Nasze muzea nie stoją cicho – one dalej „pracują” w sercach odwiedzających.
Zapraszamy do doświadczenia historii: Obiekty otwarte przez cały rok, z oprowadzaniem, warsztatami i wydarzeniami plenerowymi. Poznaj dziedzictwo, które żyje. Dołącz do nas i poczuj rytm technologii, który napędzał nasze regiony.